متخصصان بیان کرده اند که در صورت ابتلا به موارد شدید کرونا باید سلامت قلب خود را بررسی کنید. با اینکه این بیماری اغلب با علائم ریوی مرتبط است، اما امکان دارد عوارض قلبی نیز به دنبال داشته باشد. در صورت ابتلا به کرونا، اگر علائمی از مشکلات قلبی مشاهده کردید، حتما باید به یک متخصص قلب و عروق مراجعه نمایید. همچنین، باید قبل از شروع مجدد ورزش با انجام آزمایش از سلامت قلب خود اطمینان یابید.
در این مقاله، در مورد عوارض قلبی کرونا قبل و بعد از بهبودی صحبت می کنیم. با ما همراه باشید.
عوارض قلبی کرونا چیست؟
نزدیک به یک چهارم افراد بستری شده به دلیل کرونا، به آسیب های قلبی دچار می شوند. افراد مبتلا به کرونا همچنین به بیماری های ترومبولیتیک یا تشکیل لخته های خونی به همراه بی نظمی ضربان قلب دچار می شوند.
از آن جایی که اطلاعات بسیار بدست آمده از افراد بستری شده به دلیل کرونا بیانگر درگیری عضله قلب با اثرات ویروس هستند، متخصصان در این زمینه ابراز نگرانی کرده اند. عوارض بلند مدت بیماری کرونا بر عملکرد و ساختار قلب و همچنین ایمنی بیماران پس از بهبودی نگران کننده می باشد.
عوارض قلبی ناش از کرونا | میزان بروز | نکات |
صدمه حاد قلبی | ۲۲-۸% تا ۲۲% در ICU تا ۵۹% در افراد فوت شده | رایج ترین مشکل قلبی گزارش داده شده |
ترومبز ریوی، ترومبوآمبولی شریانی و وریدی | ۴۹-۱۶% در ICU | ترومبوز ورید عمقی، PE، سکته مغزی ایسکمیک، ترومبوآمبولی شریانی |
نارسایی قلبی | اطلاعات کمی وجود دارد: ۵۲% در افراد فوت شده و ۱۲% در افراد بهبود یافته | مکانیسم آن کاملا مشخص نیست، احتمالا مربوط به ضایعات میوکارد و شوک سپتیک است. |
سندرم های حاد کرونری | گزارش موردها: ۴۴.۴% از افرادی که صعود قطعه ST در نوار قلب آن ها دیده شد، به صورت بالینی برای آن ها تشخیص سکته قلبی گذاشته شد، ۵۰% از بیماران تحت آنژیوگرافی قرار گرفتند که در دو سوم موارد، گرفتگی عروق کرونری کشف شد. | تنوع زیاد در بروز و شیوع بیماری غیر انسدادی، پیش آگهی ضعیف |
آریتمی | ۱۶.۷% در کل؛ ۴۴.۴% به صورت حاد و ۸.۹% در موارد مزمن | هم تاکی آریتمی و هم برادی آریتمی می تواند ایجاد شود (اطلاعات کم) |
میوکاردیت | گزارش چند مورد | در یک فردی که مبتلا به کرونا بود نشان داده شد، اما در ماکروفاژها، نه در سلول های میوکارد |
بیماری های مربوط به پریکارد | گزارش چند مورد | افیوژن پریکارد |
عوارض قلبی کرونا بعد از بهبودی
بیماری کرونا می تواند به ماهیچه قلب آسیب رسانده و بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد. عوارض قلبی کرونا همچنین می تواند به دلیل سطوح بالای التهاب در بدن باشد. همانطور که سیستم ایمنی بدن با ویروس مبارزه می کند، فرآیند التهابی می تواند به برخی از بافت های سالم از جمله قلب آسیب برساند.
عفونت کرونا بر سطوح داخلی رگها و شریانها نیز تأثیر میگذارد که میتواند باعث التهاب رگهای خونی، آسیب به رگهای بسیار کوچک و لختههای خون شود که همگی میتوانند جریان خون به قلب یا سایر قسمتهای بدن را به خطر بیندازند. همچنین بیماری کرونا اگر شدید باشد، سلول های اندوتلیال را که پوشش رگ های خونی را تشکیل می دهند، تحت تاثیر قرار می دهد.
نشانه های عوارض قلبی بلند مدت کرونا چیست؟
یکی از عوارض بلند مدت کرونا خستگی شدید است که پس از هر بیماری جدی اتفاق می افتد. بسیاری از افراد دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه یا تپش قلب می شوند. هر یک از این مشکلات می تواند مربوط به قلب باشد، اما می تواند به دلیل عوامل دیگری از جمله عواقب بیماری شدید، عدم تحرک طولانی مدت و گذراندن هفته ها نقاهت در رختخواب نیز باشد.
افرادی که از بیماری کرونا بهبود می یابند، گاهی اوقات علائمی از سندرم تاکی کاردی ارتوستاتیک وضعیتی را نشان می دهند. این سندروم مستقیماً یک مشکل قلبی نیست، بلکه یک مشکل عصبی است که بر بخشی از سیستم عصبی که ضربان قلب و جریان خون را تنظیم می کند، تأثیر می گذارد.
این سندرم می تواند باعث ضربان قلب سریع در هنگام ایستادن شده و می تواند منجر به مه مغزی (گیجی و خستگی ذهنی)، خستگی فیزیکی، تپش قلب، سبکی سر و علائم دیگر شود.
آیا کرونا احتمال حمله قلبی را بالا می برد؟
بستگی دارد. حمله قلبی می تواند از عوارض قلبی کرونا باشد اما باید بدانید که حمله قلبی انواع مختلفی دارد و همه انواع آن همراه با کرونا مشاهده نشده است. حمله قلبی نوع ۱، ناشی از لخته شدن خون که یکی از شریانهای قلب را مسدود میکند، در طول بیماری کرونا یا بعد از بهبودی نادر است.
اتفاق افتادن حمله قلبی نوع ۲ بر اثر بیماری کرونا شایعتر است. این حمله قلبی می تواند ناشی از افزایش استرس بر روی قلب باشد، مانند ضربان قلب سریع، سطح پایین اکسیژن خون یا کم خونی، زیرا عضله قلب اکسیژن کافی در خون برای انجام این کار اضافی دریافت نمی کند. مواردی از حمله قلبی نوع ۲ در افرادی که به کرونا شدید مبتلا شده اند، دیده شده است، اما در موارد خفیف کرونا موردی از حمله قلبی نداشته ایم.
آزمایشهای خون نشان داده است که در طول بیماری کرونا، برخی از افراد سطح مادهای به نام تروپونین را در خون خود افزایش میدهند، که گاهی این افزایش با علائمی مانند درد قفسه سینه و نوار قلب غیر نرمال همراه است. افزایش سطح تروپونین نشانه آسیب بافت قلب است. گاهی اوقات این موضوع ناشی از حمله قلبی است. این مورد پس از بهبودی کرونا دیده نشده است.
در طول بیماری کرونا از نوع شدید، افزایش سطح تروپونین همراه با نوار قلب مشکل دار با مرگومیر بالاتر مرتبط است، اما در بیمارانی که نوار قلب طبیعی دارند، ارتباط ندارد.
چه افرادی باید آزمایش های قلب را انجام دهند؟
اینکه چه کسانی باید آزمایش های قلب انجام دهند و همچنین و نوع آزمایشی که باید انجام دهند، طبق شرایط فردی و علائم و شدت تشخیص آن ها تعیین می شوند. تحقیقات نشان داده اند که ورزشکاران حرفه ای و غیر حرفه ای و مربی های ورزش که سنی بالا تر از ۳۵ سال داشته و یا برای رقابت های خاصی آماده می شوند، باید از نظر عوارض قلبی کرونا بررسی شوند.
آزمایش هایی که برای بررسی سلامت قلب در افراد مبتلا به کرونای متوسط تا شدید انجام می شوند شامل موارد زیر هستند:
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG)
این آزمایش سیگنال های الکتریکی قلب را ثبت کرده و روش مناسبی برای تشخیص بی نظمی های ضربان قلب است.
در این آزمایش همانند سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی تصاویری از قلب ایجاد می شود. اکوی قلبی مشکلات دریچه ها و حفرات قلب را تشخیص می دهد.
آزمایش تروپونین خون
این آزمایش سطوح تروپونین T یا I خون را اندازه گیری می کند. هنگامی که عضله قلب آسیب می بیند، این پروتئین ها در خون رها می شوند.
تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI)
تصویر برداری با تشدید مغناطیسی تصاویری با جزئیات از اندام های بدن از جمله قلب ایجاد می کند. این آزمایش اندازه، عملکرد، وسعت آسیب، مشکلات ساختاری و التهاب را نشان می دهد.
در بیمارانی که به انواع خفیف یا بدون علامت این بیماری ابتلا یافته اند، احتمال عوارض قلبی کرونا کمتر بوده و غربالگری قلب چندان ضروری نیست. هر چه بیماری شدید تر باشد، در هنگام بازگشت به روتین قبلی باید احتیاط بیشتری انجام شود.
بیمارانی که در بیمارستان بستری یا لوله گذاری نای برای آن ها انجام شده است به انواع شدید کرونا ابتلا یافته اند. هر چه شدت بیماری بیشتر باشد، پزشکان بیشتر احتیاط می کنند. در صورتی که علائم خفیف بوده و فرد هیچ گونه محدودیتی را در فعالیت معمول زندگی خود احساس نمی کند می توان آهسته و با توجه به وضعیت حال خود به روتین قلبی زندگی بازگردد.
آیا می توان بلافاصله پس از بهبودی کرونا ورزش کرد؟
صرف نظر از زمان ابتلا به بیماری کرونا، همواره باید به آهستگی و با احتیاط برنامه های ورزشی خود را از سر بگیرید. افراد باید از تلاش زیادی اجتناب کرده و در صورتی که قبلا ۱۵ کیلومتر دویده اند، با ۵۰۰ متر دویدن شروع کرده و به تدریج آن را ظرف چند روز افزایش دهند. البته، در طی این مدت همواره باید به علائم و هشدار های بدن خود توجه داشته باشید.
احساس درد در قفسه سینه یک علامت هشدار بزرگ برای توقف فعالیت است. تجربه احساس تنگی نفس را باید یک علامت و هشدار جدی تلقی کنید. در صورت ابتلا به هر کدام از این علائم، توقف فعالیت و تماس با پزشک ضروری است.
شروع زود هنگام ورزش یا انجام تمرینات با شدت بالا بدون داشتن آگاهی از شرایط قلبی خود می تواند اثرات منفی برای قلب به بار آورد. این مشکلات ناشی از اثرات بلند مدت بیماری کرونا بوده و محققان در حال تحقیق بر روی آن ها هستند. بدن، قلب و ریه ها نسبت به درخواست اندام ها و کل بدن کار می کنند.
بدن در حین ورزش کردن به جریان خون و اکسیژن بیشتری نیاز داشته و دستور افزایش شدت عملکرد را به قلب و ریه ها می دهد. در شرایطی که قلب یا ریه ها محدود بوده یا آسیب دیده اند، این اندام ها در حین تلاش برای پاسخ دهی به نیاز های اندام ها ممکن است به خود آسیب برسانند. به همین دلیل، توصیه می شود که پس از گذراندن دوره بیماری، تحت نظر پزشک فعالیت های ورزشی خود را شروع کنید.
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت