اگر بخواهیم واضحتر بگوییم در واقع رابطه بین خواب و نارساییهای قلبی مانند یک خیابان دو طرفه است. داشتن نارساییهای قلبی احتمالاً سایر اختلالات را نیز از جمله مشکلات خواب به همراه خواهد داشت. بنابراین میتوان گفت که مشکلات خواب، از جمله آپنه انسدادی خواب و بیخوابی میتواند سبب تشدید علائم نارساییهای قلبی در شما شود. برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب لازم است که بدانید چه عواملی باعث این اتفاق می شوند.
چه قلب شما سالم باشد و چه مبتلا به بیماریهای قلبی باشید، داشتن خواب کافی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همانطور که خواب، سبب بالا رفتن سطح انرژی بدن و کمک به عملکرد ذهن میشود، میتواند به همان اندازه بر روی سلامت قلب و در واقع سلامت کل بدن تأثیرگذار باشد.
گفتنی است که اگر بتوانید با مشکلات خواب خود کنار بیایید و آن را تنظیم کنید، بار سنگینی را از دوش قلب خود برداشتهاید! در این مقاله شرح می دهیم که چطور از سکته قلبی در خواب پیشگیری کنید.
برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب این بیماری ها را درمان کنید
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب زمانی اتفاق میافتد که مجرای تنفسی شما در هنگام خواب به طور مداوم بسته شده و در مدت زمان کوتاهی تنفستان متوقف میشود. این وقفه تنفسی کوتاه مدت میتواند به دلیل برخی از بیماریها مثل مشکلات قلبی-عروقی یا چاقی رخ دهد. یکی از روش های پیشگیری از سکته قلبی در خواب درمان این بیماری است.
آپنه خواب بر میزان اکسیژن دریافتی بدن در هنگام خواب تأثیر میگذارد و میتواند مشکلات بسیاری اعم از فشار خون بالا، حمله قلبی یا احتمال ابتلاء به سکته را افزایش دهد. این بیماری در میان سیاه پوستان، اسپانیایی تبار و بومیان آمریکا بیشتر از سفیدپوستان دیده میشود.
بیخوابی یا اختلال اینسامنیا
بیخوابی یا اختلال اینسامنیا علاوه بر مشکلات بیخوابی به مشکلات پریدن از خواب نیز میپردازد. طبق تحقیقات به دست آمده از هر ۲ بزرگسال ۱ نفر این اختلال را در مقطعی کوتاه مدتی تجربه میکند. همچنین از هر ۱۰ نفر ممکن است ۱ نفر به طور طولانی مدت دچار چنین اختلالی شود.
همانطور که پیشتر هم گفته شد، بیخوابی میتواند سبب فشار خون بالا و بیماریهای قلبی شود. گفتنی است که با گذشت زمان، کمبود خواب میتواند منجر به عادات ناسالم شود که بیماریهای قلب و سایر عوارض از جمله میزان بالای استرس، انگیزه کم، کاهش تحرکات بدنی، تغییر رژیم غذایی و تمایل به غذاهای ناسالم را افزایش دهد. پس واضح است که برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب باید فکری به حال درمان بی خوابی بکنید.
نارسایی قلبی باعث ایجاد اختلال در خواب میشوند!
به عنوان مثال برخی از این علائم عبارت اند از:
- درد و فشار در قفسه سینه، آرامش و خواب را از شما سلب میکند.
- با دراز کشیدن در رختخواب ممکن است علائمی مثل احساس تنگی نفس شما را آزار دهد.
- مشکلات و نارسایی قلبی ممکن است شما را مجبور کنند در طول شب چندین بار برای دستشویی رفتن از خواب بلند شوید.
در طول روز معمولاً یا نشستهاید یا ایستادهاید و یا راه میروید، از این رو مایعات اضافی در پاهای شما جای میگیرند. اما با دراز کشیدن، این مایعات به سمت بالا و در اصل به سمت قفسه سینه شما حرکت میکند و میتواند مجاری تنفسی و ریه شما را مسدود کند و تنفس را برای شما دشوار سازد.
ممکن است پزشک شما برایتان داروهای ادرار آور تجویز کند تا از شر مایعات اضافی موجود در بدنتان خلاص شوید. این داروها هنگامی که شما خواب هستید، از کار باز نمی مانند و به احتمال زیاد شما را یک یا دو بار برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار خواهند کرد. این بیدار شدن ها باعث ایجاد اختلال در خواب شما می شوند. برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب مهم است که هر علتی که باعث ایجاد اختلال در خواب می شود را برطرف سازید.
اختلال در خواب هم باعث ایجاد نارسایی قلبی می شود!
آپنه انسدادی خواب یا OSA در بین افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، بیشتر دیده میشود، اما هرکسی میتواند با هر ویژگی ظاهری به آن مبتلا شود. بافت پشت گلو شما هنگام خواب از حالت انقباض خارج شده و یا به عبارتی شل میشود و مسیر جریان هوا و راه تنفس را مسدود میکند.
این عامل سبب میشود تا عمل تنفس متوقف شود، بنابراین در همین حین مغز به عضلات گلو دستور میدهد تا منقبض شوند و مجرای تنفسی را برای بار دیگر باز کنند. این اتفاق میتواند دهها یا حتی صدها بار در شب و هنگام خواب رخ دهد.
مغز شما نیز در این جریانات به ترشح هورمونهای استرس میپردازد. این هورمونها قادر به افزایش ضربان قلب و فشار خون هستند که احتمال ابتلاء به نارسایی قلبی را افزایش میدهند و در صورتی که از بیماریهای قلبی رنج میبرید، علائم آن را تشدید میکنند.
محققان همچنین دریافتند که ارتباطی بسیار قوی بین بیخوابی و مشکلات قلبی و تنفسی وجود دارد که یکی از دلایل اصلی آن، این است که بیخوابی سبب تحریک هورمون استرس شده و میتواند در طول زمان عملکرد قلب شما را ضعیف کند. در نتیجه به شدت توصیه می کنیم که برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب به کیفیت خوابتان اهمیت دهید و دقت داشته باشید که به اندازه کافی بخوابید.
ارتباط بی خوابی با سکته قلبی
“حمله قلبی” که گاهی از آن به عنوان “سکته قلبی” نیز یاد میشود، زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به قلب مسدود شود. از آن جایی که در حین حملات قلبی اکسیژن کافی به قلب نمیرسد، این اتفاق میتواند به شدت مرگبار و کشنده باشد.
کمبود خواب یا بیخوابی خطر ابتلاء به حملات قلبی را افزایش میدهد. در یک مطالعه، افرادی که کمتر از ۶ ساعت در طول شب میخوابند، حدود ۲۰ درصد بیشتر در معرض حملات قلبی قرار میگیرند. در واقع مراحل خواب به چند قسمت تقسیم میشوند که مهمترین آنها مرحله NREM (مخفف non-REM) و مرحله REM (مخفف Rapid Eye Movement) است.
در مرحله NREM ضربان قلب آرام میشود که میتواند بسیار به سلامت قلب کمک کند اما در مرحله REM ضربان قلب افزایش یافته و استرس و فعالیت بیشتر را برای شما رقم خواهد زد. خواب ناکافی میتواند تعادل این مراحل را از بین ببرد و خطر ابتلاء به حمله قلبی را افزایش دهد.
پریدن از خواب نیز میتواند با حمله قلبی در ارتباط باشد. از آن جایی که ضربان قلب و فشار خون پس از بیدار شدن ناگهان افزایش مییابد، وقفههای مکرر در خواب میتواند باعث استرس و در نهایت سکته قلبی شود.
روش های پیشگیری از سکته قلبی در خواب
برای اینکه از حادثه ناگوار سکته قلبی در خواب پیشگیری کنید، خود را برای یک خواب آرام آماده کنید. برای این کار لازم است تا اقدامات زیر را انجام دهید:
- سعی کنید که برای ساعات خواب و همچنین ساعات بیداری خود برنامه داشته باشید و هر شب در یک ساعت معین بخوابید و هر روز در یک ساعت معین از خواب بلند شوید تا این عادت در ذهن شما نهادینه شود.
- پیش از خواب به شما توصیه میکنم تمام وسایل الکترونیکی از جمله تلویزیون، کامپیوتر و لپ تاپ و گوشی همراه را از خود دور کنید تا هم از امواج این نوع وسایل در امان باشید و هم صدای آنها مانع خواب آرام شما نشوند.
- بهتر است اتاقی که در آن میخوابید دمای نسبتاً متعادلی باشد چرا که گرمای زیاد و همچنین سرمای زیاد میتواند در خواب شما اختلال ایجاد کند.
- سعی داشته باشید تا برای داشتن خوابی آرام و پیشگیری از بیخوابی، در یک اتاق تاریک بخوابید.
- قبل از خواب از مصرف نوشیدنیهای الکلی به شدت بپرهیزید و به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد کافئین در هنگام بعد از ظهر یا عصر میتواند مانع یک خواب خوب باشد.
- از ورزش به خصوص ورزش صبحگاهی غافل نشوید!
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت
