ابلیشن قلب روشی است که در آن با استفاده از انرژی، برش های کوچکی در بافت قلب ایجاد می کنند. به کمک این عمل، سیگنال های الکتریکی غیر معمولی که به قلب شما می رسند و باعث تپش قلب می شوند، شناسایی شده و متوقف می شوند. بیماری تپش قلب، آریتمی قلب نیز نامیده می شود.
عمل ابلیشن قلب می تواند برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) استفاده شود. فیبریلاسیون دهلیزی نوعی آریتمی قلبی است و عمل ابلیشن قلب برای این بیماری، ابلیشن فیبریلاسیون دهلیزی نامیده می شود. ابلیشن قلبی زمانی تجویز می شود که داروهای تپش قلب (که به آن کاردیو ورژن نیز گفته می شود) پاسخگو نباشند.
انواع ابلیشن قلب
ابلیشن قلب به دو روش انجام می شود که در بین این دو روش، ابلیشن کاتتر (فرسایش کاتر) رایج ترین روش است.
انواع ابلیشن کاتتر قلبی
ابلیشن کاتتر، که با نام های رادیو فرکانس یا ابلیشن ریوی نیز شناخته می شود، یک عمل جراحی محسوب نمی شود. در این روش، پزشک یک لوله ی نازک و انعطاف پذیر به نام کاتتر را وارد رگ های خونی پا ها یا گردن شما می کند و سپس آن را به سمت قلب شما می فرستد. زمانی که این لوله به ناحیه ای که موجب تپش قلب شما شده است برسد، سلول های آن ناحیه را از بین می برد. این امر کمک می کند تا ضربان قلب شما دوباره منظم شود. دو نوع اصلی ابلیشن کاتتر عبارتند از:
– ابلیشن رادیو فرکانسی: در این روش، پزشک به کمک کاتتر، انرژی فرکانس رادیویی (مانند انرژی حرارتی مایکروویو) را به ناحیه ی مورد نظر وارد می کند. این امر موجب ایجاد زخم های دایره ای شکل در اطراف هر رگ یا گروهی از رگ ها می شود.
– ابلیشن کریوابلاسیون: در این روش، یک کاتتر که روی نوک آن یک بالون نصب شده است، به سمت قلب فرستاده می شود. در این بالون، ماده ی منجمد کننده قرار دارد. با رسیدن کاتتر به ناحیه ی مورد نظر، این مواد از بالن رها شده و منجر به تخریب بافت آن ناحیه می شوند.
انواع عمل های جراحی ابلیشن قلب
در عمل جراحی ابلیشن قلب، پزشک برشی در قفسه ی سینه ی شما ایجاد می کند. ۳ نوع اصلی عمل جراحی ابلیشن قلب عبارتند از:
– روش ماز: پزشک شما معمولاً این روش را زمانی انجام می دهد که شما برای مشکل دیگری قرار است عمل جراحی باز قلب را انجام دهید. مانند بای پس یا عمل دریچه ی قلب. نحوه ی انجام این عمل به این صورت است که ابتدا برش های کوچکی در قسمت بالایی قلب شما ایجاد می شود. سپس، این برش های کوچک را به هم می چسبانند تا زخم کوچکی ایجاد شود و سیگنال های معیوبی که موجب تپش قلب شما می شود را متوقف کند.
– مینی ماز: بیشتر افراد مبتلا به AFib نیازی به جراحی باز قلب ندارند. در این روش، پزشک چند برش کوچک بین دنده های شما ایجاد کرده و از یک دوربین برای تخلیه مواد موجود در کاتتر استفاده می کند. در برخی از بیمارستان ها، این جراحی به کمک ربات ها انجام می شود، که دقت بالاتری دارد و برش های ایجاد شده کوچکتر است.
پزشک یک دوربین فیلم برداری یا یک ربات کوچک را وارد قفسه سینه شما می کند. این ربات ها با ایجاد زخم، باعث از بین بردن بافت های معیوب قلب و بهتر شدن ضربان قلب شما می شوند.
– روش کانورژن (همگرا): در این روش، ابلیشن کاتتر و مینی ماز به طور همزمان انجام می شود. پزشک از ابلیشن رادیو فرکانسی در ورید ریوی شما استفاده کرده و یک جراح، به طور همزمان برش کوچکی را در زیر استخوان سینه ی شما ایجاد می کند تا بتواند از انرژی رادیو فرکانسی برای از بین بردن بافت های مورد نظر استفاده کند.
عمل ابلیشن قلب به چه دلیل انجام می شود؟
ابلیشن قلب روشی است که برای اصلاح مشکلات ریتم قلب استفاده می شود. زمانی که قلب شما می تپد، سیگنال های الکتریکی که باعث انقباض قلب می شوند، باید مسیر مشخصی را طی کنند. هر گونه اختلال در مسیر این سیگنال ها می تواند منجر به ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شود.
زمانی که تشخیص آریتمی قلب برای شما انجام می شود، با توجه به نوع آریتمی، ابلیشن قلب می تواند یکی از بهترین گزینه های درمانی شما باشد. در برخی موارد دیگر، این روش تنها زمانی انجام می شود که سایر داروها و درمان ها مؤثر نباشند. در این جا به عنوان مثال به چند مورد اشاره می کنیم:
- داروهایی برای آریتمی قلبی مصرف کرده اید و نتیجه ای نگرفته اید.
- با مصرف داروهای آریتمی، عوارض جدی ای را تجربه کرده اید.
- به انواع خاصی از آریتمی مبتلا هستید، که بهترین روش درمانی برای آنها ابلیشن قلب است. مانند سندرم ولف-پارکینسون-وایت و تاکی کاردی فوق بطنی
- در خطر عوارض جدی ناشی از آریتمی قلبی، مانند ایست قلبی باشید.
ابلیشن قلبی چه موقع به عنوان گزینه درمان انتخاب می شود؟
در صورت عدم درمان AFib، احتمال لخته شدن خون، نارسایی قلبی یا سکته مغزی افزایش می یابد. این مشکلات می توانند تهدیدی جدی برای زندگی شما باشند.
پزشک معمولاً قبل از این که یک روش درمانی را پیشنهاد دهد، عوارض بیماری شما را در نظر می گیرد. اگر شما علائم خاصی ندارید یا علائمتان خفیف است، ممکن است پزشک شما چیزی تجویز نکند. اما در برخی موارد، پزشک ممکن است برای پیشگیری از سکته مغزی، وارفارین یا داروی رقیق کننده ی خون را تجویز کند.
اگر علائم AFib شما شدید باشد و زندگی روزمره ی شما را با مشکل مواجه کند، ممکن است ابلیشن قلب بهترین روش درمانی برای شما باشد.
کدام نوع ابلیشن قلب برای من مناسب است؟
قبل از شروع درمان AFib، پزشک در مورد تمام روش های درمانی -از جمله ابلیشن قلب- با شما مشورت خواهد کرد. مناسب ترین روش درمانی برای شما به موارد زیر بستگی دارد:
- علت AFib شما
- علائم شما
- احتمال ابتلا به بیماری های قلبی
ابلیشن قلب، با توجه به انواع آن، قسمت خاصی از قلب شما را هدف قرار می دهند. بنابراین شما ممکن است همان روز عمل مرخص شوید، یا ممکن است لازم باشد که یک شب یا بیشتر در بیمارستان بمانید!
داروها می توانند AFib را درمان کنند و ضربان قلب شما را در یک حالت منظم نگه دارند. اما این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته، و بعد از مدتی بی اثر شوند. در این صورت، روش درمان ابلیشن قلب می تواند گزینه ی بعدی شما باشد. اثر این درمان بسیار طولانی است و در برخی موارد می تواند برای همیشه AFib را درمان کند.
ابلیشن قلب بدون جراحی و کمتر تهاجمی، برای بسیاری از افراد مبتلا به AFib موفقیت آمیز است. اگر این روش موقفیت آمیز نباشد، روش دوم (جراحی) انجام خواهد شد. همچنین، این عمل دوره ی نقاهت کوتاهی دارد و شما می توانید به سرعت به زندگی عادی برگردید.
عمل ابلیشن قلب چطور انجام می شود؟
با توجه به نوع عمل ابلیشن قلب، شما تجربیات بسیار متفاوتی خواهید داشت.
ابلیشن کاتتر
معمولاً مدت زمان ابلیشن کاتتر بین ۲ تا ۴ ساعت است. این عمل معمولاً در بیمارستان یا کلینیک انجام می شود. در طول مدت عمل، فرد کاملاً هوشیار بوده و از داروهای خواب تزریقی وریدی استفاده می شود. جراح یک کاتتر را معمولاً از طریق کشاله ی ران (شیو شده و ضد عفونی شده) وارد رگ شما کرده و به سمت قلب هدایت می کند.
سپس، در آن ناحیه به کمک پالس های انرژی، سلول های معیوب قلب شما را در ناحیه ای به اندازه ی یک پنجم اینچ تخریب می کند.
ابلیشن ترکیبی کاتتر-جراحی
این روش شامل دو عمل می باشد که می تواند به صورت مجزا یا همزمان در یک بیمارستان انجام شود. در طی این عمل، جراح برش های کوچکی در کنار قفسه ی سینه ی شما ایجاد می کند و متخصص الکتروفیزیولوژی، ابلیشن کاتتر را انجام می دهد.
عمل جراحی ابلیشن قلب
عمل جراحی ابلیشن قلب نیاز به بیهوشی کامل دارد. در این روش، جراح برای ایجاد تعادل در سیستم الکتریکی قلب، بخش کوچکی از قلب را برش می دهد تا زخم ایحاد شود. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دنده های فرد را باز کنند و قلب او را روی دستگاه بای پس قلب و ریه قرار دهند. اما به یاد داشته باشید که تمام جراحی ها به این اندازه پیچیده نیستند!
عوارض ابلیشن قلب
هر عملی، خطرات مخصوص به خود را دارد. خطرهای مربوط به ابلیشن قلب می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی یا عفونت در محل ورود کاتتر
- آسیب دیدن رگ های خونی به علت کاتتر
- آریتمی های ناشی از آسیب به سیستم الکتریکی قلب
- لخته شدن خون در پاها و ریه ها
- آسیب قلبی، مانند سوراخ شدن یا آسیب دیدن دریچه ها
- سکته مغزی یا حمله قلبی
- نازک شدن رگ های بین ریه ها و قلب
- آسیب کلیوی در اثر رنگ موجود در کاتتر
- خطر امواج تابشی (تشعشعی)
- مرگ
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت
