عوامل مختلفی با فشار خون دیاستولیک بالا در ارتباط هستند. در حالی که افراد می توانند برخی از این موارد همچون چاقی را کنترل کنند، برخی دیگر غیر قابل پیشگیری هستند. پزشکان فشار خون را با دو عدد سیستولیک و دیاستولیک توصیف می کنند.
فشار خون سیستولیک و دیاستولیک فشاری است که به ترتیب در حین انقباض قلب و بین دو ضربان قلب ایجاد می شوند. انجمن قلب آمریکا بیان دارد در حالی که افراد توجه بسیاری به فشار سیستولیک دارند، هر ۱۰ میلی متر جیوه افزایش در فشار دیاستولیک افراد ۴۰ تا ۸۹ ساله خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی را دو برابر می کند.
علائم فشار خون دیاستولیک بالا
فشار خون دیاستولیک بالا معمولا با علائم مشخصی همراه نیست. افراد اغلب به غلط تصور می کنند که فشار خون بالا سبب تعریق، گر گرفتگی صورت یا احساس اضطراب خواهد شد. البته، در صورت افزایش بسیار زیاد فشار خون ابتلا به خونریزی بینی یا سردرد امکان پذیر است.
اگر فشار خون پس از دو بار سنجش با فاصله ۵ دقیقه ۱۸۰ بر روی ۱۲۰ یا بالا تر باشد باید فورا با ۱۱۵ تماس گرفته یا به اورژانس نزدیک ترین بیمارستان مراجعه کرد. امکان دارد، افراد قبل از تجربه عوارض سال ها به فشار خون بالا دچار باشند. برخی علائم غیر مستقیم و احتمالی فشار خون بالا شامل موارد زیر می شوند:
- گیجی
- گر گرفتگی صورت
- لکه های خون در چشم ها
علت بالا بودن فشار دیاستولیک
اضطراب می تواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را افزایش دهد. جهت شناخت نحوه افزایش فشار خون در اثر اضطراب و علت بروز آن در برخی افراد مخصوصا جوانان به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است. یک فرضیه بیان دارد که استرس روانی بخش خاصی از سیستم عصبی را فعال می کند که چرخه ای از هورمون ها را تحریک کرده و در نتیجه بر نحوه تنظیم فشار خون تاثیر می گذارد.
برخی دارو ها همچون موارد زیر می تواند فشار خون را افزایش دهند:
- آمفتامین ها
- دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
- ضد افسردگی ها
- دارو های ضد بارداری
- کافئین
- ضد احتقان ها
- ضد جنون های آتیپیک
- کورتیکوستروئید های سیستمی
درمان فشار خون دیاستولیک بالا
افراد می توانند اولین مراحل مدیریت فشار خون را در خانه انجام دهند. انجام تغییراتی در سبک زندگی می تواند به کاهش فشار خون منجر شود. از جمله این موارد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- کاهش مصرف الکل
- حفظ وزن متناسب
- ورزش روزانه یا در اغلب روز های هفته
- کاهش مصرف سدیم در رژیم غذایی
- مصرف رژیم غذایی سالم و متعادل
- مدیریت استرس
- اجتناب از مصرف تنباکو
- داشتن کیفیت خواب مناسب در هر شب
- پایش میزان فشار خون در خانه
در صورتی که تغییر در سبک زندگی کافی نباشد، پزشک جهت کمک به مدیریت و کاهش فشار خون بالا دارو هایی را تجویز می کند.
درمان دارویی فشار خون دیاستولیک بالا
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دارو های متعددی را در زمینه درمان فشار خون بالا تایید کرده که موارد زیر از جمله آن ها هستند:
– دارو های دیورتیک یا ادرار آور: آب و نمک اضافی بدن را خارج کرده تا حجم خون کمتر شود.
– مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین ۲: با استراحت دادن به عروق خونی فشار خون را کاهش می دهند.
– بتا بلاکر ها: تپش قلب را آسان تر می کنند.
– دارو های گشاد کننده مستقیم عروق از جمله مسدود کننده های کانال کلسیم
– آلفا بلاکر ها: پیام های عصبی انقباض عروق را کاهش می دهند.
– مهار کننده های سیستم عصبی: از انقباض عروق در اثر پیام های عصبی مغز جلوگیری می کنند.
درمان خانگی فشار خون دیاستولیک
برای درمان خانگی فشار خون دیاستولیک، کافی است نکاتی که برای سلامت کلی قلب باید انجام دهید، رعایت کنید. در زیر مهم ترین این نکات را بیان کرده ایم.
رعایت رژیم غذایی سالم برای قلب
غذاهایی که بخشی جدایی ناپذیر از رژیم غذایی سالم برای قلب هستند عبارتند از:
- سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی و هویج
- میوه ها مانند سیب، پرتقال و موز
- ماهی، به ویژه ماهیان غنی از اسیدهای چرب امگا ۳
گوشت گاو یا گوشت خوک بدون چربی - مرغ یا بوقلمون بدون پوست
- تخم مرغ
- محصولات لبنی بدون چربی یا کم چرب مانند پنیر و ماست
- غلات کامل مانند برنج قهوه ای و نان سبوس دار
- آجیل و لوبیا
کاهش مصرف شکر، نمک و چربی های اشباع شده
برای کنترل سطح فشار دیاستولیک، از خوردن انواع فست فود از جمله پیتزا و هات داگ بپرهیزید و غذاهای کم نمک بخورید. همچنین، می توانید از شکر های رژیمی استفاده کنید.
افزایش مصرف پتاسیم
پتاسیم این قابلیت را دارد که تاثیر سدیم در بدن را خنثی کند. از مواد غذایی دارای پتاسیم مانند موز، اسفناج و گوجه فرنگی بیشتر استفاده کنید.
کاهش مصرف کافئین
اگر به فشار خون دیاستولیک بالا مبتلا هستید، مصرف کافئین را کاهش دهید. کافئین باعث بالا رفتن فشار خون می شود (قبلا در مورد عوامل بالا برنده فشار خون نوشته ایم). تاثیر کافئین در بالا رفتن فشار دیاستولیک، قبل از فعالیت های بدنی بیشتر است.
داشتن تحرک
یکی از کارهایی که برای سلامت قلب و به طور کلی بدن واجب است، ورزش و نرمش است. با ورزش کردن از تجمع چربی در بدن خود جلوگیری کرده و رسوبات داخل رگ ها را کاهش می دهید. در نتیجه بهتر می توانید فشار دیاستولیک خود را کنترل کنید.
ترک سیگار
در صورت امکان، سیگار را به طور کامل ترک کنید. اگر نمی توانید، آن را تا حد امکان کاهش دهید. سیگار نقش زیادی در گرفتگی عروق و افزایش فشار خون و سکته قلبی دارد.
پیشگیری از ایجاد فشار دیاستولیک بالا
فشار خون دیاستولیک بالا دارای عوامل احتمالی متعددی است که با تغییر در سبک زندگی می توان از تاثیر برخی از آن ها پیشگیری کرد.
رژیم غذایی پر سدیم
طبق مطالعات، فرد با کاهش مصرف سدیم روزانه خود می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش دهد.
چاقی
فشار خون بالا معمولا با چاقی ارتباط دارد. فرد می تواند از طریق رژیم غذایی و ورزش کردن به وزن مناسب دست یابد. در صورت دشوار بودن افزایش فعالیت جسمانی یا تغییر در رژیم غذایی پزشک می تواند موارد جایگزینی را به بیمار ارائه دهد.
کمبود فعالیت جسمانی
سبک زندگی بی تحرک می تواند با برخی مشکلات سلامتی از جمله فشار خون بالا در ارتباط باشد. فعالیت جسمانی علاوه بر کاهش فشار خون بالا می تواند سلامت قلب را بهبود بخشیده و وزن را کمتر کند. متخصصان ۱۵۰ دقیقه فعالیت جسمانی متوسط تا شدید را در هفته پیشنهاد می دهند. پیاده روی سریع، دویدن یا دوچرخه سواری از جمله این فعالیت ها هستند.
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت