بیماری روماتیسم قلبی وضعیتی است که در آن دریچه های قلب به طور دائمی در اثر تب روماتیسمی آسیب دیده اند. آسیب دریچه قلب، ممکن است اندکی پس از عفونت استرپتوکوکی درمان نشده یا تحت درمان، مانند استرپتوکوک گلو یا تب مخملک شروع شود. پاسخ ایمنی، باعث ایجاد یک بیماری التهابی در بدن می شود که می تواند به آسیب مداوم دریچه منجر گردد.
برای اینکه درست این بیماری را بشناسیم ابتدا باید بدانیم که علائم روماتیسم قلبی چیست؟ در این مقاله با علائم و روش های درمانی روماتیسم قلب آشنا می شوید.
عامل بیماری روماتیسم قلبی چیست؟
عامل بیماری روماتیسم قلبی گلو درد یا عفونت های استرپتوکوکی خوب درمان نشده است که با تاثیر بر دریچه های قلبی باعث روماتیسم قلبی می شود. بیماری روماتیسم قلبی در اثر تب روماتیسمی، نوعی بیماری التهابی، ایجاد می شود که می تواند بسیاری از بافتهای همبند، به ویژه در قلب، مفاصل، پوست یا مغز را تحت تأثیر قرار دهد.
دریچه های قلب، ممکن است ملتهب شده و به مرور دچار زخم شوند. این امر می تواند منجر به باریک شدن یا نشت دریچه قلب شود و عملکرد طبیعی قلب را دشوارتر کند. این وضعیت ممکن است سالها طول بکشد و منجر به بروز نارسایی قلبی گردد. تب روماتیسمی می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما معمولاً در کودکان ۵ تا ۱۵ ساله رخ می دهد. این بیماری در کشورهای پیشرفته نادر است.
علائم روماتیسم قلبی چیست؟
سابقه اخیر تب روماتیسمی در تشخیص بیماری روماتیسمی قلب نقش اساسی دارد. علائم تب روماتیسمی متفاوت است و به طور معمول ۱ تا ۶ هفته پس از یک دوره گلودرد استرپتوکوکی شروع می شود. علائم و نشانه های تب روماتیسمی – که ناشی از التهاب در قلب، مفاصل، پوست یا سیستم عصبی مرکزی است – می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تب
- مفاصل دردناک و حساس - اغلب در زانوها، مچ پا، آرنج و مچ دست
- درد در یک مفصل که به مفصل دیگر منتقل می شود
- مفاصل قرمز، گرم یا متورم
- برجستگی های کوچک و بدون درد در زیر پوست
- درد قفسه سینه
- سوفل قلب
- خستگی
- بثورات صاف یا کمی برجسته و بدون درد با لبه ناهموار
- حرکات سریع و غیرقابل کنترل بدن - اغلب در دست ها، پاها و صورت
- بروز رفتارهای غیرمعمول مانند گریه یا خندیدن نامناسب همراه با Sydenham chorea
علائم بیماری روماتیسم قلبی به درجه آسیب دریچه بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تنگی نفس (به خصوص با فعالیت یا هنگام خوابیدن)
- درد قفسه سینه
- تورم
چه افرادی در معرض خطر هستند؟
- تب روماتیسمی بیشتر در کودکان و نوجوانان، در کشورهای کم درآمد و متوسط، به ویژه در فقر گسترده و دسترسی محدود به خدمات درمانی رخ می دهد. افرادی که در شرایط شلوغ و ضعیف زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
- در مواردی که تب روماتیسمی و بیماری روماتیسم قلبی همه گیر باشد، بیماری روماتیسم قلبی، اصلی ترین بیماری قلبی است که در زنان باردار دیده می شود و باعث مرگ و میر مادر و جنین می گردد. زنان باردار مبتلا به بیماری روماتیسم قلبی، در معرض خطر عواقب نامطلوبی از جمله آریتمی و نارسایی قلبی هستند که به دلیل افزایش حجم خون، باعث افزایش فشار وارده بر دریچه های قلب می شود. معمولا زنان تا زمان بارداری از ابتلا به بیماری روماتیسم قلبی اطلاع نداشته ندارند.
- علی رغم ریشه کن شدن آن در بسیاری از نقاط جهان، این بیماری در صحرای آفریقا، خاورمیانه، آسیای مرکزی و جنوبی، اقیانوس آرام جنوبی و مهاجران و افراد مسن در کشورهای پر درآمد، به ویژه در میان بومیان، شیوع دارد.
عوامل خطر بیماری روماتیسم قلبی
عواملی که می توانند خطر ابتلا به تب روماتیسمی را افزایش دهند، عبارتند از:
– سابقه خانوادگی: برخی از افراد دارای ژن یا ژن هایی هستند که احتمال ابتلا به تب روماتیسمی را در آنها بیشتر می کند.
– نوع باکتری استرپتوکوک: سویه های خاصی از باکتری های استرپ بیشتر از سویه های دیگر در ایجاد تب روماتیسمی نقش دارند.
– فاکتورهای محیطی: خطر ابتلا به تب روماتیسمی با ازدحام بیش از حد، بهداشت نامناسب و سایر شرایط افزایش می یابد که به راحتی منجر به انتقال سریع یا قرار گرفتن چند برابری در معرض باکتری های استرپتوکوک می شود.
چگونه بیماری روماتیسم قلب تشخیص داده می شود؟
افرادی که بیماری روماتیسم قلبی دارند، به عفونت استرپتوکوکی ابتلا داشته یا به تازگی مبتلا شده اند. برای بررسی استرپتوکوک می توان از کشت گلو یا آزمایش خون استفاده کرد. ممکن است سوفل یا اصطکاکی داشته باشند که طی معاینه بدنی معمول، شنیده شود. سوفل قلبی در اثر نشت خون در اطراف دریچه آسیب دیده ایجاد می شود. اصطکاک هنگامی ایجاد می شود که بافت های ملتهب قلب به یکدیگر کشیده می شوند.
همراه با سابقه سلامت کامل و معاینه فیزیکی، آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری روماتیسم قلبی استفاده می شود، می تواند شامل موارد زیر باشد:
در این آزمایش از امواج صوتی برای بررسی محفظه ها و دریچه های قلب استفاده می شود. امواج صوتی اکو، با قرارگیری یک پروب سونوگرافی دستی (مبدل) روی پوست، از قلب عبور می کند، و تصویری بر روی صفحه ایجاد می نماید. اکو می تواند آسیب به پره های دریچه، برگشت و نشت خون از طریق دریچه، وجود مایع در اطراف قلب و بزرگ شدن قلب را نشان دهد.
این بهترین آزمایش، برای تشخیص مشکلات دریچه ای قلب است. برای دریافت تصاویر عمیق تر، ممکن است به شما آرام بخش داده شود و پروب در گلو قرار گیرد (اکو ترانس مری یا TEE).
این آزمایش، قدرت و زمان فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کند. و ریتم های غیر طبیعی (آریتمی یا دیس ریتمی) را نشان می دهد. و گاهی اوقات می توان آسیب های عضلانی قلب را با آن پیدا کرد. حسگرهای کوچک روی پوست چسبانده می شوند تا فعالیت الکتریکی را ثبت کند.
ممکن است برای بررسی ریه ها و بزرگی قلب، با اشعه ایکس انجام شود.
این یک آزمایش تصویربرداری است که تصاویر مفصلی از قلب تهیه می کند. ممکن است برای مشاهده دقیق تر دریچه های قلب و عضله قلب مورد استفاده قرار گیرد.
برای بررسی عفونت و التهاب ممکن است از آزمایش خون خاصی استفاده شود.
درمان روماتیسم قلبی
از آنجایی که تب روماتیسمی عامل بیماری روماتیسمی قلب است، بهترین درمان روماتیسم قلبی، پیشگیری از بروز تب روماتیسمی است. پنی سیلین و سایر آنتی بیوتیک ها معمولا می توانند گلودرد استرپتوکوکی (عفونت باکتریایی استرپتوکوک A) را درمان کرده و از ایجاد تب روماتیسمی حاد جلوگیری کنند.
داروهای روماتیسم قلبی
بهترین درمان، پیشگیری از تب روماتیسمی است. آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت های استرپی را درمان کنند و از بروز تب روماتیسمی جلوگیری کنند. از داروهای ضد التهاب، ممکن است برای کاهش التهاب و خطر آسیب قلبی استفاده شود. برای کنترل نارسایی قلبی، ممکن است داروهای دیگری نیز لازم باشد.
به افرادی که تب روماتیسمی داشته اند، برای جلوگیری از عفونت های مکرر و کاهش خطر آسیب بیشتر به قلب، معمولاً روزانه یا ماهانه و یا احتمالا مادام العمر، درمان های آنتی بیوتیکی داده می شود. برای کاهش التهاب، ممکن است آسپرین، استروئیدها یا داروهای غیر استروئیدی تجویز شود.
درمان با جراحی دریچه های قلب
درمان جراحی روماتیسم قلبی تا حد زیادی به میزان آسیب رسیدن به دریچه های قلب بستگی دارد. در موارد شدید، درمان ممکن است شامل جراحی برای تعویض یا ترمیم دریچه قلب آسیب دیده باشد.
آیا روماتیسم قلبی باعث مرگ میشود؟
بیماری روماتیسم قلبی یک از بیماری هایی است که در صورت شدید بودن ممکن است باعث مرگ شود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، این بیماری هر ساله تقریبا ۲ درصد از مرگ های مربوط به بیماری های قلبی را به خود اختصاص می دهد.
عوارض روماتیسم قلبی در بزرگسالان
برخی از عوارض روماتیسم قلبی در بزرگسالان عبارتند از:
نارسایی قلبی: این عارضه می تواند از تنگ شدن شدید یا نشتی دریچه قلب رخ دهد.
اندوکاردیت باکتریایی: این عفونت پوشش داخلی قلب است و ممکن است زمانی رخ دهد که تب روماتیسمی به دریچه های قلب آسیب رسانده باشد.
عوارض بارداری و زایمان به دلیل آسیب قلبی: زنان مبتلا به بیماری روماتیسمی قلب باید قبل از بارداری وضعیت خود را با پزشک خود در میان بگذارند.
پارگی دریچه قلب: این وضعیت، یک اورژانس پزشکی است که باید با جراحی برای تعویض یا ترمیم دریچه قلب درمان شود.
آیا می توان از بیماری روماتیسم قلبی پیشگیری کرد؟
با پیشگیری از عفونت های استرپی یا استفاده از درمان آنتی بیوتیکی می توان از بیماری روماتیسم قلبی در صورت بروز، جلوگیری کرد. از مصرف آنتی بیوتیک حتی اگر بعد از چند روز احساس بهبودی کنید، مهم است که درمان را طبق دستور پزشک تکمیل کنید.
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت
اصلان
شنبه ۱۳ شهریور ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
