دلیل تنگی نفس بسته به شرایط بدن فرد و بیماری هایی که ممکن است داشته باشد، مسائل مختلفی می تواند باشد. عوامل بسیاری باعث تنگی نفس می گردند که بر مجاری تنفسی و ریه ها یا قلب و عروق خونی تأثیر می گذارند. یک فرد بزرگسال به طور متوسط ۱۵۰ پوندی (۷۰ کیلوگرمی) در حالت استراحت به طور متوسط ۱۴ بار در دقیقه نفس می کشد. تنفس بیش از حد یا سریع به عنوان تهویه بیش از حد نامیده می شود.
پزشکان تنگی نفس را به گروه های در حالت استراحت و همراه با فعالیت یا ورزش طبقه بندی می کنند. آنها برای تشخیص دلیل تنگی نفس باید از شروع به تدریج و یا ناگهانی تنگی نفس اطلاع داشته باشند. هر یک از این علائم به تشخیص علت های تنگی نفس کمک می کند.
دلیل تنگی نفس
ازجمله علت های شایع تنگی نفس اضطراب است. اضطراب اعم از حاد یا موقعیتی یا مزمن می تواند باعث ایجاد تنگی نفس شود. اضطراب یا حملات پانیک گاهی ممکن است به عنوان حمله قلبی اشتباه گرفته شوند. البته برای احساس تنگی نفس تجربه یک حمله پانیک کامل نیازی نیست. اضطراب در سطح پایین نیز می تواند باعث تنگی نفس شود.
تنگی نفس ناشی از شرایط مختلف
تنگی نفس اغلب به دلیل شرایط دیگر رخ می دهد، مانند:
- ارتفاعات
- کیفیت ضعیف هوا، مانند وجود مونوکسیدکربن یا دود در هوا
- دمای بسیار بالای هوا
- تمرین های ورزشی دشوار
- مشکل داشتن در ماهیچه ها، به ویژه در نقاط محرک، گاهی می تواند احساس تنگی نفس کند.
تنگی نفس به دلیل بیماری
برخی از بیماری ها یا شرایط پزشکی می توانند باعث تنگی نفس حاد و مزمن شوند، مانند:
- آلرژی
- کم خونی
- آسم
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- سندرم گیلن باره
- آریتمی قلبی یا حمله قلبی
- بیماری قلبی
- بیماری ریوی
- میاستنی گراویس
- چاقی
- پلوریت
- پنومونی
- ادم ریوی
- آمبولی ریوی
- پرفشاری ریوی
- سارکوئیدوز
- بیماری سل
گاهی دلیل تنگی نفس مشکل قلبی است
تنفس و قلب شما که خون را پمپاژ می کند به طور بسیار موثری با یکدیگر ارتباط دارند. قلب خون را پمپاژ می کند بنابراین خون را به بافت های شما می فرستد و همچنین خون از ریه ها اکسیژن دریافت می کند. اگر قلب نتواند خون را به خوبی پمپاژ کند (مانند حمله قلبی) ممکن است احساس تنگی نفس داشته باشید.
تنگی نفس گاهی می تواند علامت همراه با خستگی غیرمعمول در زنان باشد. به عنوان مثال، برخی از زنان اظهار می کنند که به دلیل فعالیتی که انجام می دهند به طور غیرمعمول دچار تنگی نفس و خستگی می شوند. راه رفتن می تواند آن ها را خسته کند و نتوانند نفس بکشند. این حالت می تواند نشانه شایع حمله قلبی در زنان باشد.
بسیاری از مشکلات قلبی عروقی می توانند باعث تنگی نفس شوند. این علامت ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شود، مانند حمله قلبی، یا اگر شخصی آمبولی ریوی کرده باشد، که در صورت جدا شدن لخته خون از ورید پا یا لگن و رفتن به ریه رخ می دهد.
مشکلات تنفسی مربوط به قلب ممکن است به تدریج نیز ظاهر شوند. غالباً، فقط در حین انجام فعالیت بدنی بروز می کنند. علل احتمالی آن می تواند شامل سخت و باریک شدن دریچه آئورت (تنگی آئورت)، اختلال ریتم قلب یا نارسایی قلبی باشد. تنگی نفس مرتبط با نارسایی قلبی – هنگامی که قلب نمی تواند به اندازه کافی خون را برای تأمین نیازهای بدن پمپ کند – اغلب هنگام خوابیدن بدتر می شود.
تنگی نفس، یکی از علائم بیماری کرونا
یکی از علائم اصلی کوید۱۹، تنگی نفس می باشد. سایر علائم شایع آن تب، سرفه و خستگی است. بیشتر افرادی که به کوید۱۹ مبتلا می شوند، علائم خفیف تا متوسطی دارند که در خانه قابل درمان می باشد. اگر مشکوک به کوید۱۹ هستید، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) مراحل بعدی را توصیه می کنند:
- در خانه بمانید و تا آنجا که ممکن است خود را از همه اعضای خانواده و حیوانات خانگی جدا کنید.
- جلوی سرفه و عطسه خود را با دستمال بگیرید در کنار افراد دیگر ماسک پارچه ای بزنید، اما سعی کنید حداقل ۶ فوت یا دو متر با آن ها فاصله داشته باشید.
- با پزشک خود در تماس باشید.
- دستان خود را مرتباً بشویید.
- از به اشتراک گذاشتن وسایل خانه با سایر افراد در خانه خودداری کنید.
- سطوح مشترک را ضدعفونی کنید.
همچنین باید در خانه علائم خود را کنترل کنید. اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید به دنبال فوریت های پزشکی باشید:
- مشکل در تنفس
- سنگینی یا گرفتگی در قفسه سینه
- لب های مایل به آبی
- گیجی
- خواب آلودگی
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت