نارسایی دریچه میترال یک بیماری است که در آن دریچه میترال قلب به خوبی بسته نشده و جریان خون در قلب به عقب باز می گردد. در صورتی که این نارسایی چشم گیر باشد، خون توانایی عبور از قلب و رسیدن به دیگر نواحی بدن را نداشته و سبب نفس تنگی یا خستگی در فرد مبتلا می شود. درمان نارسایی دریچه میترال به شدت بیماری، پیشرفت آن و وجود علائم بستگی دارد. در موارد خفیف این بیماری، معمولا نیازی به درمان نیست.
در موارد نشت شدید خون امکان دارد به جراحی ترمیم یا تعویض دریچه قلب نیاز باشد. نارسایی میترال در صورت عدم درمان می تواند سبب نارسایی قلبی یا مشکلات ریتم قلب (آریتمی) شود. حتی افرادی که به علائم دچار نیستند نیز باید جهت تعیین نیاز یا عدم نیاز به مداخله زود هنگام به متخصص یا جراح قلب مراجعه کنند.
نارسایی دریچه میترال چیست؟
قلب دارای چهار دریچه است که خون را در مسیر مناسب قرار می دهند. این دریچه ها شامل دریچه های سه لختی، میترال، ریوی و آئورت می شوند. هر دریچه برگچه هایی دارد که در طی هر ضربان قلبی باز و بسته می شوند. گاهی اوقات، این دریچه ها به خوبی باز و بسته نشده و عبور جریان خون از قلب و رسیدن آن به دیگر نواحی بدن را با اختلال مواجه می کنند.
در نارسایی دریچه میترال، دریچه بین حفره بالا و چپ قلب (دهلیز چپ) و حفره پایین و چپ قلب (بطن چپ) به خوبی بسته نشده و خون به دهلیز چپ باز می گردد.
علائم نارسایی دریچه میترال
برخی افراد مبتلا به بیماری دریچه میترال ممکن است تا سال های بسیار علائمی را تجربه نکنند. علائم و نشانه های نارسایی دریچه میترال به شدت و سرعت بروز بیماری بستگی داشته و شامل موارد زیر می شوند:
- صدای غیر طبیعی قلب (مر مر قلب) که از طریق گوشی پزشکی شنیده می شود.
- تنگی نفس (دیس پنه) مخصوصا در هنگام فعالیت یا دراز کشیدن
- خستگی
- تپش قلب: احساس ضربان قلبی سریع و لرزنده
- تورم مچ پا یا نواحی زیر آن
نارسایی دریچه میترال اغلب خفیف بوده و پیشرفتی آهسته دارد. همچنین، ممکن است افراد برای سالیان طولانی علائمی نداشته، از ابتلای خود بی خبر بوده و بیماری پیشرفتی نداشته باشد. پزشک اولین بار با شنیدن صدای سوفل قلب به وجود نارسایی در میترال شک می کند. گاهی اوقات، مشکل به طور سریع بروز داده و علائم و نشانه ها به صورت ناگهانی و سریع تجربه می شوند.
عوامل ایجاد نارسایی دریچه میترال
نارسایی های دریچه میترال که در اثر نقص های این دریچه هستند، نارسایی اولیه نامیده شود. بیماری های بطن چپ می توانند به نارسایی های ثانویه یا عملکردی دریچه میترال منجر شوند. عوامل موثر در ایجاد نارسایی در دریچه میترال شامل موارد زیر هستند:
افتادگی دریچه میترال:
در این بیماری، برگچه های دریچه میترال در حین انقباض قلب به سمت عقب و درون دهلیز چپ باز می گردند. این نقص قلبی رایج می تواند دریچه میترال را از بسته شدن مناسب باز داشته و به نارسایی آن منجر شود.
آسیب طناب های بافتی:
با گذشت زمان مخصوصا در افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال، طناب های بافتی که برگچه های دریچه میترال را به دیوار قلب وصل می کنند کش آمده یا پاره می شوند. بروز یک پارگی می تواند سبب نشت ناگهانی خون از دریچه میترال شده و ممکن است نیازمند ترمیم با جراحی قلبی باشد. آسیب به قفسه سینه نیز می تواند این طناب ها را پاره کند.
تب روماتیسمی:
تب روماتیسمی عارضه یک گلو درد چرکی درمان نشده است که می تواند به دریچه میترال آسیب رسانده و به نارسایی زودرس یا دیر رس آن منجر شود. تب روماتیسمی با اینکه امروزه در ایالات متحده آمریکا نادر است اما هنوز در کشور های در حال توسعه یافت می شود.
دریچه میترال قلب در اثر عفونت بافت پوشاننده آسیب می بیند.
حمله قلبی:
یک حمله قلبی می تواند به ناحیه ای از عضله قلب آسیب برساند که از دریچه میترال حمایت کرده و عملکرد دریچه را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که آسیب به قدر کافی وسیع باشد، یک حمله قلبی می تواند سب نارسایی ناگهانی و شدید دریچه میترال شود.
ناهنجاری عضله قلب (کاردیومیوپاتی):
با گذشت زمان، برخی بیماری ها همچون فشار خون بالا می توانند بار کاری قلب را افزایش داده و به تدریج بطن چپ قلب را بزرگ تر کنند. این پدیده سبب کشیده شدن بافت اطراف دریچه میترال شده و می تواند به نشت خون منجر شود.
آسیب:
تجربه آسیب قلبی همچون آسیب های ناشی از سانحه رانندگی می تواند به نارسایی دریچه میترال منجر شود.
نقص های مادرزادی قلب:
برخی نوزادان با نقص های قلبی از جمله آسیب دریچه های قلبی به دنیا می آیند.
مصرف برخی دارو ها:
مصرف طولانی مدت برخی دارو ها سبب نارسایی دریچه میترال می شود. از جمله این دارو ها می توان به موارد حاوی ارگوتامین اشاره کرد که برای درمان میگرن و بیماری های دیگر به کار می روند.
پرتو درمانی:
در موارد نادر، پرتو درمانی سرطانی که متمرکز بر ناحیه قفسه سینه باشد می تواند به نارسایی این دریچه منجر شود.
فیبریلاسیون دهلیزی:
فیبریلاسیون دهلیزی یک مشکل رایج در ریتم قلب است که می تواند عامل احتمالی نارسایی دریچه میترال باشد.
عوامل خطر نارسایی دریچه میترال قلب
چندین عامل خطر می توانند خطر بروز نارسایی دریچه میترال را افزایش دهند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سابقه افتادگی یا تنگی دریچه میترال:
البته، ابتلا به هر کدام از این موارد الزاما به معنای دچار شدن به نارسایی دریچه میترال در آینده نیست. سابقه ابتلا به این بیماری نیز می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
حمله قلبی:
حمله قلبی می تواند به قلب آسیب رسانده و عملکرد دریچه میترال را تحت تاثیر قرار دهد.
بیماری قلبی:
برخی انواع بیماری های قلبی همچون بیماری شریان های کرونری می توانند به نارسایی دریچه میترال منجر شوند.
مصرف برخی دارو ها:
افرادی که دارو های حاوی ارگوتامین، دارو های درمان میگرن یا کابرگولین مصرف می کنند ممکن است خطر ابتلای آن ها به نارسایی دریچه میترال بیشتر شود. مشکلات مشابهی نیز به همراه سرکوب اشتها در مصرف دارو های فنفلورامین و دکسفلورامین گزارش شده بود که هم اکنون این دارو ها در بازار وجود ندارند.
عفونت هایی همچون اندوکاردیت یا تب روماتیسمی:
عفونت یا التهاب می توانند سبب آسیب به دریچه میترال شوند.
بیماری قلبی مادرزادی:
برخی افراد مبتلا به ناهنجاری دریچه میترال مستعد ابتلا به نارسایی آن هستند.
سن:
بسیاری افراد با رسیدن به میان سالی به دلیل تحلیل روی طبیعی دریچه دچار درجاتی از نارسایی دریچه میترال می شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که پزشک در هنگام شنیدن صدا های قلب با گوشی پزشکی صدای مر مر قلب را بشنود مراجعه به یک متخصص قلب و انجام آزمایش اکوی قلب را پیشنهاد می دهد. در صورت ابتلا به علائم این بیماری یا یک مشکل قلبی دیگر از جمله نارسایی قلبی فورا باید به پزشک مراجعه شود.
گاهی اوقات، اولین نشانه های نارسایی دریچه میترال عوارض آن همچون نارسایی قلبی هستند. نارسایی قلبی به شرایطی گفته می شود که قلب نمی تواند جهت تامین نیاز های بدن، خون کافی را به سرتاسر آن پمپاژ کند.
عوارض نارسایی دریچه میترال قلب
نارسایی دریچه میترال هنگامی که خفیف باشد معمولا سبب بروز هیچ گونه مشکلی نمی شود. با این حال، نارسایی شدید دریچه میترال می تواند به بروز عوارضی از جمله موارد زیر منجر شود:
- نارسایی قلبی:
نارسایی قلبی هنگامی بروز می دهد که قلب نمی تواند جهت تامین نیاز های بدن مقدار کافی از خون را به سرتاسر بدن پمپاژ کند. در نارسایی شدید دریچه میترال در هر ضربان خون به دهلیز چپ بازگشته و مقدار کمتری خون به جلو حرکت می کند که این وضعیت فشاری مضاعف بر عضله قلب وارد می کند.
در نتیجه، بطن چپ بزرگ شده و در صورت عدم درمان ضعیف می شود. نارسایی قلبی می تواند نتایج تمامی این مراحل باشد. همچنین، با افزایش فشار در ریه ها، مایعات در آن ها تجمع یافته و بر سمت راست قلب نیز فشار وارد می شود.
- فشار خون بالای ریوی:
در صورتی که نارسایی دریچه میترال درمان نشده یا به طور نامناسبی درمان شود، فرد به فشار خونی دچار می شود که عروق خونی موجود در ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. نشت دریچه میترال سبب افزایش فشار در دهلیز چپ و در نهایت ایجاد فشار خون بالای ریوی می شود. این وضعیت می تواند به نارسایی قلبی در سمت راست قلب منتهی شود.
آیا نارسایی خفیف دریچه میترال خطرناک است؟
همانطور که پیش تر هم گفتیم، نارسایی خفیف دریچه میترال بیماری خطرناکی نیست و بسیاری از مواقع حتی علائمی هم در فرد مشاهده نمی شود. در صورت خفیف بودن نارسایی میترال نگران نباشید و فقط توصیه های پزشک خود را دنبال کنید.
سوالات درباره نارسایی دریچه میترال
در صورتی که سوالی درباره نارسایی دریچه میترال قلب دارید، کافی است سوال خود را در پایین همین صفحه در سیستم پرسش و پاسخ آنلاین کلینیک قلب سلامت وارد کنید تا در کمترین زمان از سوی متخصصان این کلینیک، پاسخ سوال خود را دریافت کنید.
دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت
سپیده
شنبه ۱۷ مهر ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
