فیبریلاسیون دهلیزی چیست و چطور درمان می شود؟

فهرست مطالب

ضربان قلب طبیعی و سالم به دلیل انقباضات منظم عضله قلب ایجاد می شود. در زمان استراحت، عضله قلب تقریبا یک بار در ثانیه منقبض می شود و این انقباضات در زمان فعالیت افزایش می یابند. در هر بار انقباض قلب، خون از دهلیزها (دو حفره فوقانی قلب) به بطن ها (دو حفره پایینی قلب) می ریزد و بطن ها نیز منقبض شده و خون به ریه ها و سراسر بدن فرستاده می شود.

اما در یک فرد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (Afib)، سیگنال های الکتریکی غلط باعث می شود که دهلیزها به طور نامنظم و بسیار سریع تر از حالت طبیعی منقبض شوند. همچنین، در این حالت انقباض دهلیزها با انقباض بطن ها هماهنگ نیست. در نتیجه، خون در دهلیزها جمع شده و ممکن است منجر به تشکیل لخته خون و سکته مغزی شود. 

فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

فیبریلاسیون دهلیزی، که معمولا به آن AFib یا AF نیز گفته می شود، شایع ترین آریتمی قابل درمان قلب است. آریتمی، ضربان قلب خیلی آهسته، خیلی سریع و یا نامنظم است. در فرد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، ضربان قلب در حفره های فوقانی (دهلیزها) نامنظم است و خون به طور کامل از دهلیزها به حفره های پایینی قلب (بطن ها) نمی ریزد.

فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است در دوره های کوتاه مدت اتفاق بیفتد و یا به طور دائمی ایجاد شود. از آنجایی که در فیبریلاسیون دهلیزی سرعت انقباض عضله قلب افزایش می یابد، این بیماری می تواند باعث نارسایی قلبی نیز شود.

فیبریلاسیون دهلیزی چیست

انواع فیبریلاسیون دهلیزی AF

فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است در حالت های زیر ایجاد شود:

– گاه به گاه (فیبریلاسیون دهلیزی پاروکسیسمال): در این حالت، علائم فیبریلاسیون دهلیزی بروز پیدا کرده و برطرف می شوند. این اتفاق معمولا چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد. گاهی اوقات علائم به مدت یک هفته ایجاد شده و این اتفاق ممکن است به طور مکرر رخ دهد. علائم ایجاد شده ممکن است خود به خود از بین بروند اما برخی از افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی پاروکسیسمال به درمان نیاز دارند.

– مداوم: در این نوع فیبریلاسیون دهلیزی، ریتم قلب خود به خود به حالت طبیعی باز نمی گردد. اگر فردی دچار علائم فیبریلاسیون دهلیزی شود، ممکن است از کاردیوورژن (شوک الکتریکی) یا برخی داروها برای بازگرداندن و حفظ ریتم طبیعی ضربان قلب استفاده شود.

– مداوم و بلند مدت: این نوع فیبریلاسیون دهلیزی مداوم است و بیش از ۱۲ ماه طول می کشد.

– دائمی: در این نوع فیبریلاسیون دهلیزی، ریتم نامنظم ضربان قلب قابل برگشت نیست. در این حالت، برای کنترل ضربان قلب و جلوگیری از تشکیل لخته خون، بیمار به استفاده از برخی داروها نیاز دارد.

مطلب مرتبط: آریتمی های خطرناک قلبی کدام ها هستند؟

علائم فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

فیبریلاسیون دهلیزی در برخی افراد هیچ گونه علائمی ندارد، اما برخی دیگر ممکن است یک و یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:

علائم فیبریلاسیون دهلیزی

بیماری AF قلب چه خطراتی ایجاد می کند؟

در حالت طبیعی، عضله قلب به طور منظم منقبض شده و به حالت استراحت در می آید. اما در فیبریلاسیون دهلیزی، حفره های فوقانی قلب (دهلیزها) برای حرکت دادن خون به داخل بطن ها، به طور نامنظم منقبض می شوند.

اگر یک لخته وارد جریان خون شده و از طریق جریان خون به مغز برود، سکته مغزی رخ می دهد. حدودا ۱۵ تا ۲۰ درصد از افرادی که دچار سکته مغزی می شوند، این آریتمی قلبی را دارند. به دلیل خطر تشکیل لخته خون، بیماران مبتلا به این بیماری اغلب از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند.

در حالی که فیبریلاسیون دهلیزی مزمن خطر مرگ و میر ناشی از مشکلات قلبی را دو برابر می کند و خطر سکته مغزی را نیز ۵ برابر افزایش می دهد، بسیاری از بیماران نمی دانند که فیبریلاسیون دهلیزی یک بیماری کاملا جدی است.

آیا فیبریلاسیون دهلیزی باعث سکته مغزی می شود؟

فیبریلاسیون دهلیزی خطر سکته مغزی را افزایش می دهد. در صورت داشتن عوامل خطر سکته مغزی، فیبریلاسیون دهلیزی خطر بروز سکته مغزی ایسکمیک را تقریبا پنج برابر افزایش می دهد. به طوری که در افراد مبتلا به این بیماری، احتمال بروز سکته مغزی یک نفر در هر ۷ نفر می باشد.

سکته مغزی ناشی از فیبریلاسیون دهلیزی، شدیدتر از سکته مغزی ناشی از سایر علل زمینه ای است. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون در یکی از عروق مغز توسط لخته خون یا رسوبات چربی به نام پلاک، مسدود شود.

عوارض احتمالی فیبریلاسیون دهلیزی

برخی از افراد مبتلا به بیماری AF قلب سال ها بدون مشکل زندگی می کنند. با این حال، فیبریلاسیون دهلیزی می تواند منجر به مشکلات دیگری نیز شود:

از آنجایی که دهلیزها به طور سریع و نامنظم منقبض می شوند، خون به سرعت در آن ها جریان ندارد و این امر احتمال تشکیل لخته خون را افزایش می دهد. اگر لخته خون از قلب خارج شود، می تواند به مغز یا ریه ها رفته و منجر به سکته مغزی و یا آمبولی ریه شود.

افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی ۵ تا ۷ برابر بیشتر از سایر افراد در معرض خطر سکته مغزی قرار دارند. لخته ‌های خون همچنین می‌توانند به سایر قسمت ‌های بدن از جمله کلیه‌ ها، قلب و روده بروند و باعث آسیب‌های دیگری شوند.

فیبریلاسیون دهلیزی توانایی قلب برای پمپاژ خون را کاهش می دهد. انقباضات نامنظم می تواند کارکرد قلب را کاهش دهد. علاوه بر این، فیبریلاسیون دهلیزی که در یک دوره طولانی مدت رخ می دهد، می تواند عضله قلب را به طور قابل توجهی ضعیف کرده و منجر به نارسایی قلبی شود.

درمان فیبریلاسیون دهلیزی

هدف از درمان فیبریلاسیون دهلیزی، بازیابی ریتم طبیعی ضربان قلب (ریتم سینوسی)، کنترل ضربان قلب، جلوگیری از تشکیل لخته خون و کاهش خطر سکته مغزی می باشد. درمان این بیماری با توجه به خطرات، وضعیت پزشکی، نیازها، ترجیحات و میزان تاثیر علائم بر کیفیت زندگی بیمار انجام می شود.

دو روش کلی برای درمان بیماری Af قلب وجود دارد: کنترل سرعت و ریتم ضربان قلب. پزشک با توجه به علائم و سایر عوامل، بهترین روش درمان را برای بیمار در نظر می گیرد.

– کنترل سرعت ضربان قلب: تقریبا برای همه ی بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، دارویی برای کاهش ضربان قلب تجویز می شود. در برخی افراد، مصرف این دارو برای کنترل علائم کافی است.

– کنترل ریتم ضربان قلب: این اقدام برای جلوگیری از ضربان قلب نامنظم، از طریق بازیابی و حفظ ضربان قلب طبیعی و منظم انجام می شود. اولین گام، استفاده از برخی داروها برای جلوگیری از بروز فیبریلاسیون دهلیزی است. برخی از بیماران نیز ممکن است به کاردیوورژن نیاز داشته باشند که شامل ارسال یک شوک الکتریکی کنترل شده به قلب برای بازگرداندن ریتم طبیعی ضربان قلب است.

درمان فیبریلاسیون دهلیزی

برای رسیدن به یکی از این دو هدف، روش های زیر مورد استفاده قرار می گیرند:

درمان دارویی

داروهای مورد استفاده برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی عبارتند از:

– داروهای رقیق کننده خون: این داروها خطر بروز سکته مغزی را کاهش می دهند. داروهای ضد پلاکت مانند ASA (آسپرین) یا داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین، از تشکیل لخته خون و حرکت آن به مغز و در نتیجه بروز سکته مغزی جلوگیری می کند.

– داروهای بتابلاکر و مسدود کننده های کانال کلسیم: این داروها سرعت ضربان قلب را کاهش داده و در نتیجه باعث می شوند قلب به طور کامل از خون پر شود.

– داروهای آنتی آریتمی و دیگوکسین: این داروها از ضربان قلب غیرطبیعی جلوگیری کرده و به بازیابی ریتم طبیعی ضربان قلب کمک می کنند.

روش های پزشکی و عمل جراحی

– درمان با کاردیوورژن: در این روش، با استفاده از الکترود یا پدل هایی که بر روی قفسه سینه بیمار قرار داده می شود، یک شوک الکتریکی به قلب فرستاده می شود تا ریتم طبیعی ضربان قلب را بازگرداند. کاردیوورژن مشابه دفیبریلاسیون (الکتروشوک) است اما در آن از شوک های الکتریکی ضعیف تری استفاده می شود.

کاردیوورژن

– مطالعات الکتروفیزیولوژی (EPS) و ابلیشن قلب: برخی از افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی که به داروها یا کاردیوورژن الکتریکی پاسخ نمی دهند، برای جلوگیری از بروز مجدد این بیماری، به انجام مطالعات الکتروفیزیولوژی (EPS) نیاز دارند. از مطالعات الکتروفیزیولوژی برای تعیین محل تحریک های الکتریکی نامنظم در قلب استفاده می شود. ابلیشن قلب نیز برای بین بردن بافتی که تحریکات الکتریکی نامنظم را ایجاد می کند، استفاده می شود.

– کاشت دستگاه ضربان ساز قلب: این دستگاه از طریق عمل جراحی کاشته می شود و از طریق تولید پالس های الکتریکی، به منظم شدن ریتم ضربان قلب کمک می کند.

دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق – کلینیک قلب سلامت

موضوعات مرتبط

آیا این مطلب مفید بود؟ به اشتراک بگذارید

از دکتر سوال دارید؟

دکتر حسین دباغیان

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم

معاینه تخصصی قلب ورزشکاران

آنژیوگرافی

آنژیوپلاستی

هولتر مانیتورینگ ریتم

آدرس مطب

قیطریه، بلوار اندرزگو، بین دانیالی و اشکستان‌پور، پلاک ۴۳، واحد ۱

شماره تماس

در این مقاله مطالعه می‌کنید: